Regiony Szkocji i whisky – przewodnik

Regiony Szkocji, czyli gdzie powstaje whisky

Czy ten tytuł przypomina Wam może tytuł rozprawki, pracy magisterskiej albo jakiegoś naukowego opracowania? O regionach produkcji whisky napisano już tyle, że spokojnie powstałaby z tego solidna habilitacja albo wielostronicowa książka. Regiony Szkocji przeanalizowano na wskroś – ich historię, geograficzne położenie, ukształtowanie terenu, skład gleby i wiejące wiatry itd. – wszystko po to, by znaleźć odpowiedź na jedno zasadnicze pytanie…

Czy whisky z danego regionu łączy podobny zapach i smak?

Dla autora tego bloga odpowiedź jest oczywista: i tak, i nie 🙂

Żeby się przekonać, dlaczego tak odpowiedziałem, trzeba zrobić przegląd wszystkich szkockich regionów produkcji whisky. Obecnie, zgodnie z prawem, wyróżnia się 5 regionów (formalnie Islands – Wyspy wchodzą w skład Highlands, ale niektórzy uznają Wyspy za oddzielny, 6-ty region).

SPEYSIDE

Trudno nie nazwać tego regionu „sercem szkockiej whisky”, skoro to właśnie w Speyside zlokalizowanych jest najwięcej destylarni. Ponad 50% działających w Szkocji destylarni leży właśnie tam. Niegdyś, Speyside stanowił część regionu Highlands. Niektóre destylarnie z tego regionu, mając poszanowanie dla własnej historii, nadal na etykiecie stosują nazwę Highland (tak robi np. Glenfarclas).

Biorąc pod uwagę mnogość destylarni w regionie Speyside, trudno jest znaleźć typowy i jednolity profil zapachowo-smakowy. Jednakże, trochę uogólniając, można przyjąć, że whisky reprezentujące ten region, to trunki dość słodkie i wonne,  w miarę delikatne i zbalansowane w smaku. W zapachu od kwiecisto-łąkowych aż po pełną, owocową słodycz i miód. Trudniej tu znaleźć akcenty dymne i torfowe.

Przykładowe destylarnie ze Speyside: Aberlour, Balvenie, Glenfarclas, Glenfiddich, Speyburn.

HIGHLANDS

To region ogromny, największy ze wszystkich. Z uwagi na rozległość, whisky z Highlands są mocno zróżnicowane i jeszcze trudniej jest znaleźć jeden, wspólny mianownik.  W Highlands znajdziemy whisky owocowe, słodowe, ale również np. wrzosowe, ziołowe. W zależności czy destylarnia leży na wybrzeżu, whisky może być także owiana morską bryzą. Niektóre whisky mają wyczuwalne akcenty dymne. Gdybym miał określić je wszystkie jednym słowem, to nazwałbym je owocowe, słodkie, często także z korzenną lub ziołową nutą.

Destylarnie, które reprezentują region Highlands to m.in.: Aberfeldy, Balblair, Dalmore, Edradour, Glenmorangie, Old Pulteney.

LOWLANDS

To region, który leży na samym południu Szkocji. Jest to obszar nizinny. Whisky z tego regionu charakteryzują się łagodnością, lekkością. Można powiedzieć, że dominuje w nich trawa, kwiaty, słód, ale także delikatna słodycz.

Reprezentanci Lowlands to m.in.: Auchentoshan, Bladnoch, Glenkinchie oraz kilka destylarni, które nastawione są na produkcję grain whisky.

CAMPBELTOWN

To malutki region leżący na półwyspie Kintyre, w południowo-zachodniej Szkocji. Single malt z tego regionu to trunki złożone, dobrze zbudowane, wielowarstwowe. Mają lekki posmak dymu i morskiej soli.

Destylarnie z Campeltown to: Glen Scotia, Springbank, Glengyle.

ISLANDS  (WYSPY)

Morze, wiatr, sól morska… Whisky produkowana jest także na otaczających Szkocję wyspach – destylarnie znajdują się na: Mull, Arran, Jura, Skye i Orkadach. Whisky z każdej z destylarnie jest oczywiście inna. Co może jest zaskakujące, whisky z tych wysp są często przyjemnie owocowe, zwykle to smak cytrusów. Jak już wspomniałem, formalnie jest to część Highlands. Jednak zwyczajowo już Wyspy wydziela się jako odrębny rejon.

Destylarnie wyspiarskie to np:  Arran (z wyspy Arran), Jura (z wyspy Jura), Tobermory (z wyspy Mull).

ISLAY

Myślę, że śmiało można powiedzieć, że ta wyspa to królestwo torfu. Whisky z Islay są intensywne, mają akcenty medyczne (jodyna, środki odkażające), morskie (wodorosty) i wędzone (ryby i mięso). Jednakże nie wszystkie whisky z tego regionu są torfowe, w kilku przypadkach można mówić co najwyżej o dymnym akcencie. Na Islay produkowane są także whisky nietorfowe (np. Bunnahabhain).

Islay reprezentują m.in.: torfowe Ardbeg, Laphroaig, Lagavulin czy delikatniejsze Bunnahabhain.

Podsumowanie

Regiony Szkocji to bogactwo różnorodności, co przekłada się na produkowaną w nich whisky. Tak jak regiony różnią się od siebie np. klimatem, tak single malty różnią się od siebie aromatami, ciężkością, posmakiem. Dokonując pewnych uproszczeń można wyłuskać „regionalizm” whisky z poszczególnych obszarów Szkocji i podobny zapach i smak. Jednakże, trzeba pamiętać, że we wszystkich tych regionach występują destylarnie lub whisky, które łamią ten regionalny schemat. W tym właśnie jest cały urok i magia Szkocji i szkockiej whisky.